प्रेस विज्ञप्ति: नेपाल एष्ट्रोनोमिकल सोसाइटी (NASO) लाई ईन्टरनेशनल एष्ट्रोनोमिकल युनियन (IAU) को राष्ट्रिय सदस्यको रूपमा मान्यता प्राप्त ।

मिति: २०८२/०७/२१

लामो समयको अथक प्रयास पश्चात् हाम्रो देश खगोल विज्ञानको सर्वोच्च संस्था ईन्टरनेशनल एष्ट्रोनोमिकल युनियन (IAU) को सदस्य राष्ट्रभएको जानकारी गराउन पाउँदा हामी निकै गौरवान्वित छौं । नेपालका लागि यो एक ऐतिहासिक उपलब्धि हो। अझ नेपालको प्रतिनिधित्व गर्नेसंस्थाको रूपमा नेपाल एष्ट्रोनोमिकल सोसाइटी (NASO) लाई IAU ले राष्ट्रिय सदस्य (National Member) का रूपमा मान्यता दिएसंगै हाम्रो सन् २००७ देखिको नेपालमा संचालित कार्यक्रमहरूको औचित्य पुष्टि गर्न सफल भएकोमा हाम्रो सम्पूर्ण समुदाय थप गौरवान्वित भएका छौं ।

गत वर्ष (सन् २०२४ मा) दक्षिण अफ्रिकाको केप टाउन शहरमा सम्पन्न IAU को ३२औं महासभा (General Assembly GA XXXII)मा नेपालले आधिकारिक रूपमा Observer Status प्राप्त गरेको हो । उक्त महासभामा NASO को तर्फबाट परियोजना संयोजक मनिषा द्वाकोसहभागिता तथा प्रस्तुति रहेको थियो ।

यो सुखद् समाचार हामीलाई IAU का नवनिर्वाचित अध्यक्ष (President-elect) तथा सन् २०११ का नोबेल पुरस्कार विजेता (भौतिकशास्त्र)प्रोफेसर ब्रायन पी. श्मिड्ट (Professor Brian P. Schmidt) ले वि.सं. २०८२ साल कार्तिक १८ गते मंगलबार एकआधिकारिक ईमेल मार्फत् जानकारी गराउनु भएको हो । उहाँ लेख्नुहुन्छ "NASO संग गरिएका संवाद र पत्राचारका आधारमा IAU कार्यकारी समितिले नेपालका लागिराष्ट्रिय सदस्यका रूपमा NASO लाई चयन गरेको छ, जसले नेपालको सम्पूर्ण खगोल समुदायको प्रतिनिधित्व गर्ने अपेक्षा गरिएको छ।”

यो निर्णयले नेपाललाई अन्तर्राष्ट्रिय खगोल विज्ञान समुदायमा थप सशक्त रूपमा सहभागी हुन, विश्वव्यापी वैज्ञानिक सहकार्यमा योगदानदिन र खगोल तथा अन्तरिक्ष अनुसन्धानका क्षेत्रमा नयाँ अवसरहरू सिर्जना गर्न मार्ग प्रशस्त गरेको छ। यो सम्पूर्ण नेपाली वैज्ञानिक समुदायका लागिगर्वको क्षण हो । IAU बाट प्राप्त यो मान्यता हाम्रो दशकौँको प्रयासको मान्यता हो र यसले हामीलाई अझ बलियो रूपमा भविष्यका अनुसन्धानकर्तार वैज्ञानिकहरू तयार गर्न प्रेरित गर्नेछ। हामी नेपालका आवाजलाई विश्व खगोल समुदायमा सशक्त रूपमा प्रस्तुत गर्न प्रतिबद्ध छौं ।

हामी सन् २००७ देखि नेपालमा खगोलशास्त्र शिक्षण, अनुसन्धान र जनचेतनाका क्षेत्रमा अग्रणी भूमिका निर्वाह गर्दै आईरहेका छौं। हाललाईIAU बाट प्राप्त Observer Status ले नेपाललाई अन्तर्राष्ट्रिय सहकार्य, वैज्ञानिक ज्ञान आदान–प्रदान, र अन्तरिक्ष विज्ञानमा क्षमतावृद्धि गर्ने अवसरप्रदान गर्नेछ। हामीले यसलाई निकट भविष्यमा नेपाललाई IAU को Full Membership प्राप्त गर्ने दिशामा एउटा महत्वपूर्ण माइलस्टोनकारूपमा लिएका छौं ।

नेपाल तथा विदेशमा कार्यरत ईन्टरनेशनल एष्ट्रोनोमिकल युनियनको व्यक्तिगत सदस्यता लिन योग्य नेपाली नागरिकहरूलाई उक्तसदस्यताको लागि आफ्नो आवेदन दर्ता गराउन हुन हार्दिक अनुरोध गर्दछौं । साथै, आवेदनका क्रममा कुनै कठिनाइ भए हाम्रो कार्यालयमा सम्पर्कगर्नुहुन अनुरोध छ । आवेदन सम्बन्धित सम्पूर्ण जानकारी तथा आवेदन फारम यहाँ https://www.iau.org/Iau/News/Ann2025/ann25022.aspx उपलब्ध छ । 

हामी आशा गर्छौं, यहाँहरूको साथ,सहयोग र सहकार्यमा हामी नेपाललाई यस क्षेत्रबाट विश्वमा थप उचाईमा पुर्‍याउन सफल हुनेछौं ।

धन्यवाद्,
सुरेश भट्टराई
अध्यक्ष
नेपाल एष्ट्रोनोमिकल सोसाइटी (NASO)

प्रेस विज्ञप्ति: तेह्रौं राष्ट्रिय एस्ट्रोनोमी ओलिम्पियाडको आवेदन खुल्ला

मिति: कार्तिक १५, २०८२

नेपालका लागि तेह्रौं राष्ट्रिय एस्ट्रोनोमी ओलिम्पियाडको आवेदन खुल्ला गरिएको छ । कार्यक्रमको सिनियर विधामा जुलाई १, २००६ वा त्यसपछि जन्मेका हाल कक्षा ११/१२ मा अध्ययनरत विद्यार्थीहरूले भाग लिन पाउनेछन् । त्यसैगरी, जुनियर विधामा जुलाई १, २०१० वा त्यसपछि जन्मेका कक्षा हाल ८ देखी १० सम्म अध्ययनरत विद्यार्थीहरूले भाग लिन पाउनेछन् । ईच्छुक विद्यार्थीहरूले पुष २५, २०८२ सम्म अनलाइन फारम भरी आफ्नो नाम दर्ता गर्न सक्नेछन् । आवेदन संबन्धि सम्पूर्ण जानकारी www.nepalastronomicalsociety.org/olympiad मा उपलब्ध छ ।

कार्यक्रमको पहिलो चरणको परीक्षा आगामी माघ ३ गते शनिवार दिउँसो १२ बजे देखि २ बजे सम्म ईटहरी, जनकपुर, काठमाडौँ, पोखरा, बुटवल, बिरेन्द्रनगर, धनगडीमा एकै पटक सञ्चालन गरिनेछ । तीन चरणमा संचालन गरिने यो कार्यक्रमको अन्तिम चरण मार्फत् प्रत्येक विधामा वढीमा १० विद्यार्थीहरुलाई २०२६ मा आयोजना हुने अन्तरास्ट्रिय प्रतियोगिताहरूमा भाग लिने मौका प्रदान गरिनेछ ।

राष्ट्रिय एस्ट्रोनोमी ओलिम्पियाड-नेपाल एक शैक्षिक प्रतियोगिता हो जसमा नेपालमा रहेका कक्षा १२ सम्म अध्ययनरत २० वर्ष भन्दा मुनिका विद्यार्थी/नेपाली नागरिकले सहभागिताको लागि आवेदन दर्ता गर्न सक्दछन् ।

आज राति खग्रास चन्द्रग्रहण

आज राति खग्रास चन्द्रग्रहण लाग्दैछ । खग्रास चन्द्रग्रहण हेर्न कुनै उपकरण चाहँदैन तर टेलिस्कोप वा दुरविनको माध्यमले थप विस्तृतमा हेर्न सकिन्छ । आज राति १०:१२ बजे सुरू भएर भोलि विहान ०१:४१ बजे सकिनेछ । मौसमले साथ दिएमा तपाईँहरूले आफ्नो घरको छत वा नजिकैको खुल्ला स्थानबाट हेर्न सक्नुहुनेछ । राति ११:१५ बजे देखी विहान ००:३७ बजेसम्म  चन्द्रमा पृथ्वीको सघन छायाँमा रहनेछ जसलाई खग्रास समय भनिन्छ । यो बेला चन्द्रमा रातो देखिने हुन्छ । तर ईन्टनेटमा भनेजस्तो र राखिएको फोटोहरू जस्तो हुदैन। बाँकी समय पृथ्वीको छायाँले चन्द्रमालाई ढाक्दै र छोड्दै जानेछ जुन समय खण्डग्रास समय हो । आफैं हेरेर सहि र गलत छुट्याउने होइन त? यो सूचनालाई ग्रहण हेर्न ईच्छुक सबैमा शेयर गरौं ।  धन्यवाद् ।

PS: If weather permits and you manage to capture the picture or video of the eclipse tonight, please feel free to share with us at nasonepal[at]gmail.com so that we will feature your work! For any queries, please feel free to contact our office at +9779843708248